Depresja – czym jest?
Depresja jest specyficznym zaburzeniem nastroju (zaburzenie afektywne), które wpływa na sposób myślenia, odczuwania i zachowanie osoby nią dotkniętej. Chroniczny smutek, pogorszony nastrój, zmniejszona energia i utrata zainteresowania lub czerpania przyjemności z codziennych aktywności stanowią istotę choroby. Mimo że depresja może wydawać się jedynie przemijającym stanem emocjonalnym, jest to niebezpieczna choroba psychiczna, która wymaga odpowiedniego leczenia.
Jeżeli potrzebujesz natychmiastowej pomocy – zadzwoń na numer 116 123!
W tym miesjcu warto również podkreślić, że depresja przybiera indywidualny charakter dla każdego. Oznacza to, że objawy depresji mogą być różne u różnych osób, dlatego tak trudno ją rozpoznać, szczególnie jeśli osoba zwleka z konsultacją swojego stanu u specjalisty. Ponadto granica pomiędzy chwilowym przygnębieniem a depresją w jej początkowym stadium rozwoju nie jest wyraźnie ostra. Istnieją jednak pewne charakterystyczne symptomy, które pozwalają odróżnić od siebie te dwa stany.
Warto wiedzieć!
Jeśli masz wrażenie, że chorujesz na depresję, warto skonsultować się ze specjalistą, który przeprowadzi odpowiednie badania i postawi trafną diagnozę.
Depresja kiedyś i dziś
Depresja, występująca również pod nazwą zaburzeń depresyjnych, dotyka coraz więcej osób bez względu na wiek, płeć, wykształcenie, pochodzenie czy też sytuację życiową. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) szacuje, że na świecie z tym zaburzeniem zmaga się około 300 milionów osób, w tym 40 milionów Europejczyków.
Współcześnie depresja jest rozumiana jako choroba wpływająca na mózg, jednak jej dokładne mechanizmy nadal są przedmiotem intensywnych badań. Postęp w nauce pozwala na rozwijanie coraz skuteczniejszych metod leczenia. To daje nadzieję na lepszą przyszłość dla osób zmagających się z tą trudną chorobą.
Jak odróżnić depresję od spadku nastroju?
Depresja to termin wieloznaczny i niestety coraz częściej nadużywany w mowie potocznej. Nierzadko bowiem terminu depresja używa się do opisania złego samopoczucia, obniżonego nastroju i przygnębienia niezależnie od przyczyn, czasu trwania i stopnia nasilenia tego stanu. W psychiatrii termin depresja określany jest mianem szczególnego rodzaju specyficznych zaburzeń nastroju i emocji, które mają głębsze podłoże i dłuższy czas trwania niż chwilowe obniżenie nastroju.
Przykładowo: naturalne jest, że czujemy smutek po stracie bliskiej osoby lub rozstaniu z partnerem. Te nierzadko traumatyczne sytuacje wywołują żałobę lub cierpienie, ale niekoniecznie muszą oznaczać depresję. Kluczową różnicą jest to, że depresja to stan, w którym osoba doświadcza głębokiego zniechęcenia i utraty zainteresowania życiem przez długi czas, często bez wyraźnego powodu. W przeciwieństwie do normalnych wahań nastroju depresja wiąże się z trwałymi zmianami w funkcjonowaniu mózgu, w tym z zaburzeniami równowagi biochemicznej.
Chociaż zarówno depresja, jak i wahania nastroju mogą objawiać się podobnymi symptomami, takimi jak smutek czy brak motywacji, to depresja charakteryzuje się przewlekłym stanem, zmieniającą się intensywnością oraz wpływem na codzienne funkcjonowanie osoby chorej. To odróżnia zaburzenie od przejściowego obniżenia nastroju spowodowanego konkretnymi wydarzeniami życiowymi.
Więcej na temat epizodów depresyjnych pisaliśmy w artykule:
[Epizod depresyjny: umiarkowany, ciężki, łagodny – czym jest?]
Temat depresji w ujęciu psychologicznym
Depresja może pojawić się niespodziewanie, stopniowo podważając dobrostan osoby chorującej na depresję. Nie zawsze da się ją łatwo zdiagnozować, ale kluczowe jest zrozumienie, że doświadczane symptomy są wynikiem choroby, którą trzeba leczyć. To pierwszy krok do zdrowia.
Aby zgłębić wiedzę o depresji, niezbędne jest korzystanie ze sprawdzonych źródeł informacji i wsparcia doświadczonych osób. Nie ma wątpliwości, że w obliczu tych problemów najbardziej wiarygodną i słuszną decyzją jest zwrócenie się o pomoc do specjalisty: lekarza, psychologa, psychiatry czy też psychoterapeuty.
Pamiętaj!
Unikaj błędnych informacji na temat depresji zasięgniętych z niepewnych źródeł, które mogą krążyć wśród osób niebędących ekspertami oraz w Internecie. Samodzielna próba diagnozowania i leczenie depresji na własną rękę mogą tylko wzmocnić jej objawy. Pamiętaj, że depresja to złożone zaburzenie psychiczne (zaburzenie nastroju), które wymaga dogłębnej diagnozy i podjęcia szeregu specjalistycznych działań.
Jednym z głównych wyzwań, jakie stawia przed nami depresja, są destrukcyjne schematy myślenia. Negatywne wzorce myślenia, takie jak nadmierna generalizacja, czyli przekonanie, że negatywne doświadczenia będą się powtarzać, mogą znacząco obniżać jakość życia. Innymi negatywnymi schematami są wyolbrzymianie problemów i martwienie się o rzeczy, które dla otoczenia mogą już nie mieć znaczenia. Myślenie w kategoriach “muszę” lub “powinienem” spełniać oczekiwania innych również wpływa destrukcyjnie na samopoczucie. Praca nad zmianą niepożądanych schematów myślenia na bardziej pozytywne i zdrowe to kluczowe działania – psychoterapia może w tym pomóc, ale równie ważne jest wdrażanie w codzienność wypracowanych na terapii zasad.
Objawy depresji
Wbrew przekonaniu wielu osób, pierwsze objawy depresji nie muszą być wcale spektakularne. Jednak bez względu na ich intensywność wczesne rozpoznanie zaburzenia może okazać się kluczowe dla zapobiegania dalszemu pogorszeniu się stanu psychicznego. Zobacz co zaliczamy do głównych objawów depresji.
1. Przemęczenie i utrata energii
Zmęczenie i brak energii mogą być wczesnymi oznakami depresji pojawiającymi się nawet bez wyraźnego powodu, takiego jak intensywny wysiłek fizyczny czy nadmiar obowiązków. Osoby doświadczające depresji często zmagają się z ciągłym uczuciem wycieńczenia. To sprawia, że nawet proste działania codzienne mogą wydawać się ogromnym wyzwaniem. Rozpoznanie tego stanu jako symptomu depresji może być niełatwe, szczególnie gdy pojawia się stopniowo i nie jest nagłe.
2. Zaburzenia snu
Zaburzenia snu stanowią jeden z kluczowych objawów depresji. Osoby cierpiące na depresję mogą napotykać problemy z zasypianiem lub częste przebudzenia w nocy, coo określa się mianem bezsenności. Z drugiej strony mogą również doświadczać nadmiernej senności. To skutkuje zbyt długim snem w ciągu dnia. Takie zaburzenia rytmu snu mogą negatywnie oddziaływać na codzienne życie i ogólną jakość życia.
3. Zmiany w nastroju i utrata zainteresowań
Wczesne oznaki depresji mogą objawiać się poprzez wahania nastroju oraz zanik zainteresowania codziennymi aktywnościami. Osoby doświadczające depresji mogą czuć się przytłoczone smutkiem, przygnębieniem lub odczuwać emocjonalną pustkę. Aktywności, które kiedyś sprawiały przyjemność (np. aktywność fizyczna), mogą wydawać się teraz monotonne i nieatrakcyjne. Często towarzyszy temu również utrata radości z zajęć, które niegdyś były źródłem szczęścia. To może skutkować wycofaniem się z życia społecznego.
4. Trudności z koncentracją i procesami myślowymi
Problemy z koncentracją i myśleniem są typowymi symptomami depresji. Osoby zmagające się z depresją mogą doświadczać rozproszenia uwagi. To negatywnie wpływa na ich wydajność w pracy czy nauce. Ponadto myślenie może stać się obciążające, a podejmowanie decyzji, nawet tych najprostszych, może wydawać się wyjątkowo skomplikowane.
5. Depresja a myśli samobójcze
Depresja może prowadzić do myśli i prób samobójczych, dlatego tak bardzo ważne jest, aby zrozumieć niebezpieczne konsekwencje wynikające z choroby, jej specyficzne objawy i konieczność poszukiwania specjalistycznego wsparcia. Pamiętaj, że istnieją skuteczne metody leczenia depresji, zarówno w przypadku łagodnych, umiarkowanych, jak i ciężkich epizodów.
Jak poradzić sobie z depresją? Jak leczyć depresję?
Czasami nasze zdrowie psychiczne pogarsza się, nawet gdy dbamy o profilaktykę. Choroba może dotknąć osoby z naszego bliskiego otoczenia, albo nas samych. Co wtedy? Jak osoby dotknięte depresją mogą wyjść z pułapki negatywnych myśli, chronicznego smutku, przygnębienia i innych objawów, które zaburzają jego codzienne funkcjonowanie? Czy depresję można wyleczyć?
Istnieją skuteczne metody leczenia, które mogą zmniejszyć objawy i poprawić jakość życia osób dotkniętych depresją. Dla niektórych depresja może być przewlekłym stanem i wymagać długotrwałego leczenia oraz zarządzania objawami na co dzień. W przypadku innych osób objawy mogą ustąpić całkowicie po wdrożeniu szybkiego leczenia i terapii.
W walce z zaburzeniami depresyjnymi stosuje się różne formy leczenia – od leczenia psychiatrycznego i farmakoterapię, przez psychoterapię. Pomocne są również metody wspierające, jak muzykoterapia, aromaterapia, joga i właściwa dieta. Znaczenie aktywności fizycznej w procesie leczenia depresji jest równie istotne, bo nie tylko ma wpływ na poziom hormonów szczęścia, ale także na pracę mózgu i detoksykację organizmu. Należy także pamiętać, że leczenie depresji jest procesem długotrwałym, a łączenie poszczególnych form leczenia, jak farmakoterapia z psychoterapią i na przykład zwiększenie aktywności fizycznej to w przypadku zaburzeń psychicznych dobry kierunek działań.
Sposoby walki z depresją – jak poradzić sobie z depresją?
Pomoc znajdziesz w:
- Centrach Psychoterapii,
- poradniach zdrowia psychicznego,
- szpitalach lub oddziałach psychiatrycznych,
- gabinetach interwencji kryzysowej,
- poradniach psychologiczno-pedagogicznych.
Dla osób doświadczających kryzysu emocjonalnego dostępna jest również bezpłatna infolinia. Pod numerem telefonu zaufania 116 123 całodobowo dyżurują eksperci, którzy służą wsparciem.
Leczenie farmakologiczne
Farmakoterapia odgrywa znaczącą rolę w procesie powrotu do zdrowia. Odpowiednio dobrane leki pomagają odzyskać potrzebną równowagę chemiczną w mózgu, której brakuje w stanie depresyjnym. Jednakże warto podkreślić, że zasięg działań lekarzy – psychiatrów ogranicza się do dobrania i przepisania właściwej dawki leków, nie uwzględniając przy tym kluczowej roli rozmowy i psychoterapii. Farmakoterapia ma za zadanie niwelować przykre objawy choroby jednak problem depresji i przyczyny zaburzenia wciąż pozostają bez ujawnienia. W związku z tym w leczeniu depresji ważne jest również zwrócenie uwagi na aspekty psychiczne.
Psychoterapia
Leczenie depresji jest najskuteczniejsze, gdy łączy się różne podejścia terapeutyczne. Farmakoterapia może przynieść ulgę w objawach wynikających z zaburzeń neurochemicznych w mózgu, podczas gdy psychoterapia (np. psychoterapia poznawczo-behawioralna) koncentruje się na przyczynach psychicznych depresji.
Ruch i relaks
Aktywność fizyczna odgrywa istotną rolę w terapii depresji, ponieważ wysiłek fizyczny stymuluje produkcję endorfin, zwanych hormonami szczęścia, które naturalnie poprawiają nastrój. Dodatkowo aktywność fizyczna jest jednym z najzdrowszych sposobów na relaks, który może zapobiec pogłębianiu się apatii i uczuciu przygnębienia. Choć ruch sam w sobie nie jest uniwersalnym lekarstwem na różnego rodzaju zaburzenia psychiczne, w tym zaburzenia nastroju i nie zastąpi profesjonalnego wsparcia psychoterapeuty oraz leczenia farmakologicznego, stanowi cenny dodatek do kompleksowej terapii depresji.
Leczenie depresji – psychoterapia
Niestety konsultacje z psychiatrą, psychologiem czy psychoterapeutą wciąż bywają stygmatyzowane. Każdy mózg ma jednak swoje granice wytrzymałości, po których przekroczeniu pojawia się choroba. W leczeniu depresji kluczową rolę odgrywa psychiatra i psychoterapia, ale pamiętajmy, że w przypadku wyraźnych objawów pierwszej pomocy może udzielić nam już lekarz podstawowej opieki zdrowotnej (np. lekarz rodzinny). W najcięższych przypadkach depresja może wymagać hospitalizacji i leczenia w specjalistycznych ośrodkach, które oferują wsparcie zarówno pacjentom, jak i ich rodzinom oraz bliskim.
Jakie korzyści niesie ze sobą psychoterapia?
- Zmiana myślenia: Terapeuci pomagają pacjentom zidentyfikować i zmieniać negatywne wzorce myślenia, które przyczyniają się do depresji. Poprzez naukę i wdrażanie w życie codzienne technik poznawczych pacjenci uczą się wykrywać i korygować myśli, które mogą prowadzić do uczucia beznadziei i bezwartościowości.
- Rozwijanie skutecznych strategii radzenia sobie z emocjami: Psychoterapia uczy pacjentów skuteczniejszych sposobów radzenia sobie ze stresem, przykrymi emocjami i trudnościami życiowymi, które mogą prowadzić do depresji. Poprzez rozwijanie tych umiejętności i podejmowania działań, pacjenci mogą stopniowo zmniejszać swoje objawy.
- Wsparcie emocjonalne: Zadaniem specjalistów jest zapewnienie pacjentom wspierającego, spokojnego i bezpiecznego środowiska, w którym będą mogli bez skrępowania i wstydu wyrażać swoje emocje, doświadczenia i obawy. Umożliwia to pacjentom przepracowanie trudnych przeżyć i emocji, które mogą być ukrytym źródłem depresji.
Skuteczność psychoterapii poznawczo-behawioralnej w leczeniu depresji
Terapia poznawczo-behawioralna jest najczęściej stosowaną metodą w leczeniu depresji. Opiera się na dowodach naukowych i jest zalecana przez międzynarodowych ekspertów. Jej celem jest przywrócenie zdrowego postrzegania rzeczywistości, które w wyniku doświadczania objawów depresji zostało zaburzone i odkształcone.
Warto podkreślić, że psychoterapia, obok leków przeciwdepresyjnych, jest najpopularniejszą i najskuteczniejszą metodą leczenia depresji.
Nie wiesz, jak poradzić sobie z depresją?
Konsumpcyjny styl życia, pełen szybkiego tempa i licznych wymagań, brak czasu na efektywne zarządzanie stresem oraz osłabienie więzi społecznych sprzyjają rozwojowi depresji. Trudno więc zaprzeczyć temu, że depresja rozwija się wraz z postępem społecznym i zmianami w życiu jednostek. To zaburzenie psychiczne, które każdego roku notuje stały wzrost liczby osób doświadczających tego stanu. W przyszłości może to uczynić depresję jedną z głównych chorób cywilizacyjnych. Na szczęście depresję można i trzeba leczyć.
Zmagasz się z wymienionymi wyżej objawami, a może szukasz pomocy dla kogoś bliskiego? Skontaktuj się z Centrum Psychoterapii Blisko. Nasze podejście opiera się na indywidualnym rozpoznaniu problemu i dostosowaniu terapii do Twoich potrzeb. Podczas pierwszej konsultacji psychologicznej nasi specjaliści skupią się na zrozumieniu Twojej sytuacji. Zidentyfikują problem i proponując odpowiednie dalsze wsparcie psychologiczne lub terapię.
Z naszej strony zawsze możesz liczyć na psychoedukację, odpowiedzi na nurtujące Cię pytania oraz wyjaśnienie kwestii związanych z depresją i innymi trudnościami, z którymi się zmagasz. Oferujemy specjalistyczne wsparcie zarówno dla osób dorosłych, jak i nastolatków od 13 roku życia. Nasz doświadczony psychoterapeuta, który jest jednocześnie psychologiem weźmie pod swoje skrzydła młodzież borykającą się z różnego rodzaju problemami.
Nie pozwól, aby depresja zdominowała Twoje życie. Skorzystaj z profesjonalnej pomocy, którą oferuje nasze Centrum Psychoterapii Blisko. Obierz kierunek lepszego samopoczucia. Zrób to dla siebie.
