Rozpoczęcie psychoterapii indywidualnej budzi wiele wątpliwości, ale jedna kwestia powraca najczęściej – jak długo trwa psychoterapia? To dla nas zupełnie naturalne i zrozumiałe, że chcesz mieć jakieś wyobrażenie o tym, na jak długą drogę się decydujesz. Przecież nie podejmujemy lekko decyzji o pracy nad sobą, szczególnie gdy dotyczy to tak osobistych spraw jak zdrowie psychiczne. Każdy z nas ma inne tempo, inne potrzeby i inne okoliczności życiowe. Dlatego już na samym początku tego artykułu chcemy powiedzieć Ci, że nie ma jednej, uniwersalnej odpowiedzi, ale są czynniki, które pomagają to przewidzieć.
Jak długo trwa psychoterapia indywidualna? – Na to pytanie nie ma jednej odpowiedzi!
Ile razy słyszeliśmy to pytanie podczas pierwszej rozmowy i ile razy musieliśmy odpowiedzieć: to zależy. Brzmi może frustrująco, ale tak naprawdę każda osoba, która przychodzi do nas, ma swoją unikalną historię, swoje tempo i swoje cele. Psychoterapia indywidualna przez nikogo nie powinna być traktowana, jak szablonowy proces, który trwa zawsze tyle samo. To raczej podróż szyta na miarę.
w swojej praktyce spotykamy ludzi, którzy potrzebują kilku miesięcy intensywnej pracy, żeby uporać się z konkretnym problemem. Ale zdarzają się też osoby, które czują potrzebę dłuższego procesu, bo chcą zagłębić się w głębsze wzorce swojego funkcjonowania.
Czas trwania terapii zależy od wielu czynników – od tego, z czym przychodzisz, jak szybko się otwierasz, jakie masz wsparcie w życiu codziennym, a także jakie cele chcesz osiągnąć. Z naszego doświadczenia wiemy, że nie ma dwóch identycznych procesów terapeutycznych. Przyjrzyjmy się nieco bliżej tym czynnikom.
Czynniki wpływające na czas trwania terapii
Przebieg różni się u każdej osoby, ale możemy wskazać główne elementy wpływające na czas trwania psychoterapii.
Rodzaj problemu i jego złożoność
Czasami do gabinetu przychodzą osoby, które przeżywają trudny moment, jak rozwód, utratę pracy, śmierć bliskiej osoby. W takich sytuacjach interwencja kryzysowa często wystarczy, żeby pomóc przejść przez najtrudniejszy okres i odnaleźć równowagę. To może być kilka, kilkanaście spotkań.
Zupełnie inaczej wygląda sytuacja, gdy ktoś zmaga się z problemami, które trwają kilka miesięcy a nawet lat. Zaburzenia psychiczne o charakterze przewlekłym, jak depresja, zaburzenia lękowe czy problemy z jedzeniem, wymagają dłuższej formy pracy. Tutaj nie chodzi o przejście przez kryzys, ale o zbudowanie nowych, zdrowszych sposobów funkcjonowania.
Typ problemu również ma ogromne znaczenie.
Niektóre trudności są reakcją na konkretną sytuację życiową. Wówczas praca koncentruje się na tym, jak sobie z nią poradzić. Ale są też problemy, które wynikają z głębszych wzorców myślenia, czy reagowania, i te wymagają systemowych zmian w sposobie postrzegania siebie i świata.
Przeczytaj też: Psychoterapia traumy – metody wsparcia w trudnych chwilach.
Twoje zasoby, motywacja i gotowość do zmian
Motywacja do pracy nad sobą
Znacząco wpływa na tempo osiągania celów. Gdy przychodzisz do gabinetu z przekonaniem „muszę to zmienić”, a nie „spróbuję, może coś z tego będzie”, to widać różnicę już po pierwszych sesjach. Osoby zmotywowane częściej wykonują zadania domowe, więcej myślą o tym, co działo się na terapii, i aktywniej szukają nowych rozwiązań.
Ma też znaczenie, czy to twoja pierwsza terapia
Osoby, które już kiedyś były w terapii, często szybciej angażują się w proces. Oswajanie się z nową sytuacją mają już za sobą, nie boją się mówić, i lepiej rozumieją, że zmiany potrzebują czasu. Oczywiście nie jest to regułą, ale pacjent, którzy kontynuują lub wznawiają psychoterapię zazwyczaj wiedzą już, czego mogą się spodziewać i jak wykorzystać czas spędzony w gabinecie psychoterapeuty.
Nie bez znaczenia są też twoje zasoby
Chodzi o wszystko to, co masz do dyspozycji poza gabinetem terapeutycznym. Jeśli potrafisz sobie radzić ze stresem, masz wsparcie bliskich osób i względną stabilność życiową, możesz się skupić na pracy nad sobą. Gdy życie codzienne to ciągły chaos, trudniej jest znaleźć energię na głębsze zmiany.
Podejście terapeutyczne
Rodzaj psychoterapii i sposób pracy terapeuty to kolejna rzecz, która wpływa na długość terapii.
Różne nurty terapeutyczne mają odmienne założenia teoretyczne dotyczące mechanizmów zmiany. To oczywiście przekłada się na różne podejście do planowania długości terapii.
Terapia poznawczo-behawioralna
Opiera się na strukturyzowanym podejściu do problemu i zazwyczaj określone ramy czasowe już na etapie planowania procesu. W zależności od specyfiki trudności może to być od kilku do kilkudziesięciu spotkań.
CBT koncentruje się na identyfikacji i modyfikacji konkretnych wzorców myślowych oraz zachowaniowych. Takie podejście pozwala na bardziej precyzyjne przewidywanie czasu potrzebnego na osiągnięcie założonych celów terapeutycznych.
Terapią schematu
Zajmuje się głębokimi, często nieuświadomionymi wzorcami funkcjonowania, które kształtowały się przez lata, dlatego może wymagać dłuższego czasu na wprowadzenie trwałych zmian.
Podejście psychoterapeutyczne w nurcie psychodynamicznym (terapia schematu) zakłada eksplorację nieświadomych procesów i często nie określa z góry końca procesu. Terapeuta pozwala na naturalny rozwój dynamiki terapeutycznej zgodnie z tempem pacjenta.
Chcesz dowiedzieć się więcej na temat terapii poznawczo-behawioralnej? Przeczytaj: Jak wygląda i na czym polega psychoterapia CBT?
Terapia długoterminowa a krótkoterminowa
Jednym z najczęstszych dylematów, z którymi spotykamy się podczas pierwszych konsultacji, jest wybór między psychoterapia krótkoterminowa a długoterminową. Decyzja ta powinna być podejmowana na podstawie charakteru prezentowanych trudności oraz indywidualnych celów terapeutycznych.
W zależności od specyfiki problemu proces może obejmować kilkanaście sesji ukierunkowanych na konkretne zagadnienie, lub rozciągać się na dłuższy czas w przypadku potrzeby wprowadzenia systemowych zmian w funkcjonowaniu.
Terapia krótkoterminowa – szybka pomoc w konkretnych sytuacjach
Psychoterapia krótkoterminowa to forma wsparcia, która zazwyczaj trwa od kilku tygodni do kilku miesięcy.
Terapia krótkoterminowa sprawdza się szczególnie dobrze:
- gdy potrzebujesz pomocy w chwilowym kryzysie (na przykład po rozstaniu, stracie bliskiej osoby czy trudnym okresie w życiu zawodowym);
- w przypadku rozwiązania konkretnego problemu (gdy zmagasz się z określonymi lękami, problemami ze snem czy trudnościami w podejmowaniu decyzji);
- kiedy doświadczasz nieoczekiwanych zmian życiowych i potrzebujesz wsparcia w przystosowaniu się do nowej sytuacji
Terapia poznawczo-behawioralna często należy do tej kategorii, koncentrując się na konkretnych wzorcach myślenia i zachowań. Poznawczo behawioralna terapia zazwyczaj obejmuje od 12 do 20 sesji (około 3-5 miesięcy regularnych spotkań).
Terapia długoterminowa – głębsze zmiany wymagają więcej czasu
Psychoterapia długoterminowa może trwać od kilku miesięcy do kilku lat. W Centrum Psychoterapii Blisko potykamy się z sytuacjami, gdzie taki właśnie czas jest potrzebny, żeby wprowadzić rzeczywiste, trwałe zmiany w życiu.
Kiedy warto rozważyć dłuższą formę wsparcia:
- Zaburzenia osobowości to rodzaj trudności, które dotyczą bardzo podstawowych sposobów funkcjonowania – jak postrzegasz siebie, jak radzisz sobie z emocjami, jak budujesz relacje. Niestety nie są rzeczy, które można zmienić z dnia na dzień. Potrzeba systematycznej pracy nad zrozumieniem tych wzorców i wypracowaniem nowych, zdrowszych sposobów reagowania.
- Gdy traumatyczne doświadczenia z przeszłości wciąż mają wpływ na życie, nie można tego po prostu „przeskoczyć”. Trauma zostawia ślady w sposobie, w jaki funkcjonuje nasz mózg i nasze ciało. Praca z nią wymaga czasu na odbudowanie poczucia bezpieczeństwa i stopniowe przepracowywanie trudnych wspomnień.
- Zaburzenia lękowe o charakterze przewlekłym, które towarzyszą komuś od lat, też nie znikają po kilku sesjach. Potrzeba czasu na naukę nowych sposobów radzenia sobie z lękiem i stopniowe odzyskiwanie kontroli nad swoim życiem.
- Problemy w relacjach z innymi ludźmi, które wynikają z bardzo wczesnych doświadczeń, też wymagają cierpliwości. Zaburzeniami osobowości wymagają długotrwałej i systematycznej pracy, bo dotyczą tego, jak w ogóle podchodzisz do innych ludzi i do siebie.
Terapia schematów często pasuje do tego typu pracy. Tu relacja terapeutyczna staje się narzędziem do eksplorowania głębokich wzorców funkcjonowania i wprowadzania trwałych zmian – a to proces, który wymaga swojego tempa.
Częstotliwość spotkań i przebieg
Większość pacjentów zaczyna od spotkań raz w tygodniu. To taki „złoty środek”, który pozwala na regularną pracę bez nadmiernego przytłaczania uczestnika na początku sesji. Pierwsze spotkania mają szczególne znaczenie, bo wtedy ustalamy rytm i sposób współpracy, który będzie najlepszy dla pacjenta.
Po pewnym czasie, gdy proces nabierze tempa, można pomyśleć o zmianie częstotliwości – wszystko zależy od Twoich potrzeb i możliwości. Niektórzy wybierają intensywną pracę z sesjami dwa razy w tygodniu, szczególnie gdy przechodzą przez trudny okres czy chcą szybciej wprowadzić konkretne zmiany. Taka częstotliwość może skrócić całkowity czas trwania całego procesu, ale wymaga też większego zaangażowania.
Standardowy rytm to spotkania raz w tygodniu.
Najczęściej wybierana forma, która sprawdza się u większości naszych klientów. Daje czas na wypróbowanie nowych zachowań czy sposobów myślenia, a jednocześnie zachowuje ciągłość pracy terapeutycznej. Ważne jest to, że w trakcie terapii zawsze można dostosować częstotliwość do aktualnej sytuacji życiowej. Czasem potrzeba więcej wsparcia, czasem można robić dłuższe przerwy.
Spotkania na początkowym etapie
W początkowym etapie psychoterapii ważne jest, żeby nie przytłoczyć pacjenta zbyt intensywnym harmonogramem sesji. Dlatego standardowo terapię zaczyna się od spotkań raz w tygodniu. Taki rytm pozwala na:
- spokojne oswojenie się z sytuacją terapeutyczną,
- zbudowanie zaufania do terapeuty,
- zrozumienie, jak wygląda praca w gabinecie psychoterapeuty.
W tym czasie terapeuta obserwuje też, jak pacjent reaguje na różne interwencje i jakie podejście będzie dla najbardziej skuteczne.
Kontrakt terapeutyczny ustalany na początku współpracy
Zawiera cele i metody pracy, ale też kwestie praktyczne jak częstotliwość spotkań. Z naszego doświadczenia wynika, że niektóre osoby potrzebują więcej czasu między sesjami, żeby przemyśleć to, o czym rozmawialiśmy, podczas gdy inni pacjenci czują się komfortowo z bardziej intensywnym rytmem.
Pamiętaj!
W trakcie terapii zawsze można te ustalenia modyfikować. Przebieg terapii jest dynamiczny i powinien odpowiadać Twoim aktualnym potrzebom i możliwościom. Jeśli na przykład przechodzisz przez szczególnie trudny okres, możemy tymczasowo zwiększyć częstotliwość spotkań, a gdy sytuacja się ustabilizuje, wrócić do standardowego rytmu.
Kiedy zakończyć psychoterapię?
Decyzja o zakończeniu procesu terapeutycznego jest wspólna. Gotowość do zakończenia pracy objawia się zazwyczaj:
- osiągnięciem założonych celów terapeutycznych;
- poczuciem, że dysponujesz narzędziami do samodzielnego radzenia sobie z trudnościami;
- stabilnością w funkcjonowaniu przez dłuższy czas;
- brakiem nowych trudności i wyzwań wymagających wsparcia terapeutycznego.
Warto zaplanować też sesję podsumowującą, podczas której omówione zostaną najważniejsze wzrosty i wątpliwości oraz następuje przygotowanie planu utrzymania efektów terapii. Psychoterapia trwa tak długo, jak potrzebne jest wsparcie w procesie zmian, ale zakończenie nie musi oznaczać definitywnego rozstania z terapeutą.
Wielu naszych pacjentów korzysta z sesji przypominających raz na kilka miesięcy, aby utrzymać wypracowane strategie i w razie potrzeby modyfikować je do nowych wyzwań. Niektórzy decydują się też na powrót do terapii po sześciu miesiącach czy roku, gdy pojawiają się ważne życiowe zmiany.
Centrum Psychoterapii Blisko – wspólna podróż ku lepszemu samopoczuciu
Centrum Psychoterapii Blisko to miejsce, w którym każda osoba jest traktowana indywidualnie, z poszanowaniem swojej historii i potrzeb. Z naszymi pacjentami rozpoczynamy współpracę od dokładnego ustalenia celów terapeutycznych oraz formy i rodzaju wsparcia.
Nasi specjaliści reprezentują różne podejścia terapeutyczne. I to właśnie dzięki naszej wiedzy i doświadczeniu możemy dopasować rodzaj terapii do Twojej sytuacji. Wspólnie ustalamy kontrakt terapeutyczny, uwzględniając Twoje:
- cele,
- preferencje co do częstotliwości spotkań,
- możliwości czasowe i finansowe.
Pracujemy zarówno stacjonarnie w Gdańsku i Gdyni, jak i online – tak, żebyś mógł wybrać najwygodniejszą dla siebie opcję.
Twoją zmianę realizujemy krok po kroku, w tempie, które odpowiada Twoim potrzebom. Naszym celem, a zarazem misją jest partnerska relacja terapeutyczna i elastyczne dostosowywanie przebiegu terapii do Twojego życia. Z doświadczenia wiemy, że takie podejście prowadzi do trwałych zmian, które nie znikają po zakończeniu terapii, ale stają się częścią Twojego sposobu funkcjonowania. Gdy czujesz, że masz wpływ na proces zmiany i możesz go kontrolować, łatwiej Ci zaakceptować trudności i pracować nad ich rozwiązaniem we własnym tempie.
Jeśli chcesz dowiedzieć się, jak długo trwa psychoterapia w centrum Psychoterapii Blisko i jakie korzyści możesz zyskać, umów się na konsultację. Wspólnie znajdziemy najlepsze rozwiązanie.
